Zasiłek macierzyński dla pracownicy zatrudnionej na zastępstwo innego pracownika

Pracownica jest zatrudniona w ramach umowy o pracę na zastępstwo. Umowa rozwiąże się wraz z powrotem do pracy zastępowanej pracownicy. W ostatnim czasie dostarczyła ona zaświadczenie lekarskie stwierdzające ciążę. Czy po urodzeniu dziecka pracownica nabędzie prawo do zasiłku macierzyńskiego?

Jeżeli dziecko urodzi się w czasie trwania umowy o pracę na zastępstwo, to tak.

Umowa o pracę zawarta na czas określony albo na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, ulega przedłużeniu do dnia porodu (art. 177 § 3 K.p.). Przepisu tego nie stosuje się jednak do umowy o pracę na czas określony zawartej w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy.

Zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonej, która urodziła dziecko w okresie ubezpieczenia chorobowego (art. 29 ust. 1 ustawy zasiłkowej). Jeżeli więc pracownica urodzi dziecko w okresie pozostawania w stosunku pracy, to nabędzie prawo do zasiłku macierzyńskiego. Zgodnie z art. 30 ustawy zasiłkowej, prawo do zasiłku macierzyńskiego z tytułu urodzenia dziecka po ustaniu ubezpieczenia chorobowego przysługuje tylko wtedy, gdy ubezpieczenie to ustało w okresie ciąży:

wskutek śmierci, ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy (w takim przypadku pracownica, począwszy od następnego dnia po rozwiązaniu umowy o pracę do dnia porodu, ma prawo do zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego) lub
z naruszeniem przepisów prawa, stwierdzonym prawomocnym orzeczeniem sądu.

Zasiłek macierzyński po ustaniu ubezpieczenia przysługuje też pracownicy, z którą umowę o pracę przedłużono do dnia porodu na podstawie art. 177 § 3 K.p. (art. 30 ust. 4 ustawy zasiłkowej).

W pytaniu nie podano informacji, jaki jest przewidywany termin porodu. Zatem jeśli pracownica urodzi dziecko jeszcze w czasie trwania umowy o pracę na zastępstwo, to będzie jej przysługiwało prawo do zasiłku macierzyńskiego przez cały okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego przewidziany przepisami Kodeksu pracy. Natomiast w razie, gdy poród nastąpi już po rozwiązaniu umowy na zastępstwo i w dniu porodu nie będzie ona podlegała ubezpieczeniu chorobowemu z innego tytułu, to nie nabędzie prawa do zasiłku macierzyńskiego.

Przykład

Pracownica jest zatrudniona na zastępstwo pracownicy przebywającej na urlopach związanych z rodzicielstwem, która wróci do pracy najprawdopodobniej pod koniec listopada 2025 r. W maju 2025 r. dostarczyła ona zaświadczenie lekarskie, z którego wynika, że jest w drugim miesiącu ciąży.

Zakładamy, że pracownica od 1 sierpnia 2025 r. będzie niezdolna do pracy z powodu choroby, a w dniu 9 listopada 2025 r. urodzi dziecko.

Za okres niezdolności do pracy przypadający od 1 sierpnia do 8 listopada 2025 r. pracodawca wypłaci jej wynagrodzenie chorobowe (od 1 sierpnia do 2 września 2025 r.), a następnie zasiłek chorobowy (od 3 września do 8 listopada 2025 r.) - obydwa świadczenia w wysokości 100% podstawy wymiaru. Od 9 listopada 2025 r. do dnia zakończenia umowy na zastępstwo będzie ona uprawniona do urlopu macierzyńskiego, za okres którego otrzyma zasiłek macierzyński. Po ustaniu zatrudnienia będzie jej natomiast przysługiwał zasiłek macierzyński za pozostały okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego (tj. do 28 marca 2026 r.) oraz za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego, o ile o niego wystąpi (maksymalnie w wymiarze 32 tyg.).