Wysokość zasiłku macierzyńskiego przysługującego bezpośrednio po świadczeniu rehabilitacyjnym

Pracownica niezdolna do pracy z powodu choroby przypadającej na okres ciąży po wykorzystaniu pełnego okresu zasiłkowego, korzystała ze świadczenia rehabilitacyjnego przyznanego na 3 miesiące (do 31 października 2025 r.). Podstawa wymiaru świadczenia rehabilitacyjnego została zwaloryzowana wskaźnikiem obowiązującym w III kwartale 2025 r. Pod koniec września 2025 r. urodziła ona dziecko. Jakie wynagrodzenie należało przyjąć do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego, jeżeli od 1 września 2025 r. pracownicy przyznano podwyżkę wynagrodzenia?

Podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie, które zostało przyjęte do obliczenia wysokości świadczenia rehabilitacyjnego, czyli kwota zwaloryzowanej podstawy wymiaru zasiłku chorobowego. Bez wpływu na tę podstawę pozostaje podwyżka wynagrodzenia wprowadzona w okresie pobierania świadczenia rehabilitacyjnego.

Zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonej, która w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego urodziła dziecko (art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy zasiłkowej). Przy ustalaniu podstawy wymiaru tego zasiłku stosuje się zasady określone dla zasiłku chorobowego (art. 47 ustawy zasiłkowej). Stanowi ją zatem przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone co do zasady za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym nastąpił poród (art. 36 ust. 1 ustawy zasiłkowej).

W sytuacji gdy bezpośrednio przed porodem pracownica pobierała zasiłek chorobowy bądź świadczenie rehabilitacyjne, to zgodnie z art. 43 ustawy zasiłkowej nie należy ustalać nowej podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego.

Ważne: Jeśli pomiędzy okresami pobierania zasiłków (zarówno tego samego, jak i innego rodzaju) nie było przerwy lub przerwa była krótsza niż miesiąc kalendarzowy, to dla kolejnego zasiłku nie ustala się nowej podstawy wymiaru.

ZUS ZUS w komentarzu do ustawy zasiłkowej wyjaśnił, że: "(...) Jeżeli poprzednio pobieranym świadczeniem było świadczenie rehabilitacyjne i w związku z tym podstawa wymiaru podlegała waloryzacji, podstawę wymiaru kolejnego zasiłku stanowi kwota przyjęta jako podstawa wymiaru świadczenia rehabilitacyjnego, tj. po waloryzacji. (...)".

Taka sytuacja występuje w okolicznościach przedstawionych w pytaniu Czytelnika. Pracownica pobierała nieprzerwanie najpierw wynagrodzenie i zasiłek chorobowy, a następnie świadczenie rehabilitacyjne, w czasie którego urodziła dziecko. Ostatnim dniem, za który przysługiwało świadczenie rehabilitacyjne, był zatem dzień poprzedzający datę porodu. Od dnia urodzenia dziecka ma ona prawo do urlopu i zasiłku macierzyńskiego. Pomimo że od dnia powstania niezdolności do pracy z powodu choroby do dnia narodzin dziecka pracownica pobierała różnego rodzaju świadczenia chorobowe, dla każdego z nich podstawę wymiaru stanowi to samo wynagrodzenie, które przyjęto do obliczenia pierwszego z nich (tu najprawdopodobniej wynagrodzenia chorobowego). Ponieważ ostatnio pobierane przez pracownicę było świadczenie rehabilitacyjne, na potrzeby którego podstawa wymiaru została zwaloryzowana, wysokość zasiłku macierzyńskiego należy obliczać, przyjmując jako podstawę jego wymiaru kwotę po waloryzacji.

Przykład

Pracownica do 31 sierpnia 2025 r. otrzymywała wynagrodzenie w stałej miesięcznej wysokości 6.650 zł, a od 1 września 2025 r. po podwyżce wynosi ono 7.500 zł. W okresie od 6 listopada 2024 r. do 2 sierpnia 2025 r. (270 dni) była ona nieprzerwanie niezdolna do pracy z powodu choroby, przy czym w trakcie tej absencji zaszła w ciążę. Podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego, a następnie zasiłku chorobowego stanowiło przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres od listopada 2023 r. do października 2024 r. w wysokości 5.738,28 zł.

Po wyczerpaniu okresu zasiłkowego ZUS przyznał pracownicy świadczenie rehabilitacyjne na 3 miesiące, tj. od 3 sierpnia do 31 października 2025 r. (90 dni). Podstawę wymiaru tego świadczenia stanowiła zwaloryzowana podstawa wymiaru wcześniej pobieranego zasiłku chorobowego, czyli kwota 6.300,63 zł (5.738,28 zł x 109,8%).

W dniu 27 września 2025 r. pracownica urodziła dziecko. Od tego dnia korzysta z urlopu macierzyńskiego, za okres którego przysługuje jej zasiłek macierzyński. Podstawę wymiaru tego zasiłku stanowi kwota 6.300,63 zł.

Zwracamy uwagę! W praktyce może wystąpić sytuacja, gdy dany składnik wynagrodzenia jest uwzględniany w podstawie wymiaru tylko niektórych świadczeń chorobowych przysługujących pracownikom. Przykładowo premia miesięczna jest wliczana do podstawy wymiaru wynagrodzenia i zasiłku chorobowego oraz świadczenia rehabilitacyjnego, a nie jest przyjmowana do podstawy wymiaru zasiłków opiekuńczego i macierzyńskiego. Wówczas podstawa wymiaru wcześniej pobieranego świadczenia może podlegać odpowiedniemu przeliczeniu poprzez wyłączenie/wliczenie takiego składnika z/do podstawy wymiaru aktualnie przysługującego świadczenia.

Przykład

Przyjmujemy założenia z poprzedniego przykładu, z tym że wynagrodzenie pracownicy składa się z płacy zasadniczej - 6.000 zł oraz premii miesięcznej - 650 zł zmniejszanej proporcjonalnie za okresy pobierania tylko wynagrodzenia i zasiłku chorobowego oraz świadczenia rehabilitacyjnego. Podstawę wymiaru:

wynagrodzenia chorobowego, a następnie zasiłku chorobowego stanowiło przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres od listopada 2023 r. do października 2024 r. w wysokości 5.738,28 zł, tj. [(6.000 zł + 650 zł) - 911,72 zł] x 12 m-cy : 12 m-cy = 5.738,28 zł,
świadczenia rehabilitacyjnego stanowiła zwaloryzowana podstawa wymiaru wcześniej pobieranego zasiłku chorobowego, czyli kwota 6.300,63 zł (5.738,28 zł x 109,8%),
zasiłku macierzyńskiego stanowi zwaloryzowana podstawa wymiaru świadczenia rehabilitacyjnego; z tej podstawy wyłączono jednak kwoty premii miesięcznych wypłaconych za okres od listopada 2023 r. do października 2024 r.; podstawa wymiaru wynosi 5.684,79 zł, zgodnie z wyliczeniem: (6.000 zł - 822,60 zł) x 12 m-cy : 12 m-cy = 5.177,40 zł; 5.177,40 zł x 109,8% = 5.684,79 zł.

Zwracamy uwagę! Pracownicy za okres urlopu macierzyńskiego przysługuje zasiłek macierzyński, którego miesięczna wysokość wynosi 100% podstawy wymiaru, a za okres urlopu rodzicielskiego - 70% podstawy wymiaru. Jeśli jednak nie później niż 21 dni po porodzie, złoży ona pisemny wniosek o wypłacenie jej zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze (z wyłączeniem nieprzenoszalnej części przysługującej ojcu dziecka), to zasiłek macierzyński wynosi 81,5% podstawy wymiaru za cały okres ww. urlopów (z zastrzeżeniem art. 31 ust. 3g i 4 ustawy zasiłkowej). Tak wynika z art. 30a ust. 1 i art. 31 ust. 1-3 ustawy zasiłkowej.