Umowa do dnia porodu a prawo do zasiłku macierzyńskiego

Pracownica miała przedłużoną umowę do dnia porodu, czyli do 25 lipca 2021 r.

1) Wypełniając Z-3 wpisałam, że pracownica występuje o zasiłek macierzyński za okres od 25 lipca do 11 grudnia 2021 r. Czy jest to zapis prawidłowy?

TAK, o ile pracodawca nie wypłacił zasiłku macierzyńskiego za dzień 25 lipca 2021 r., gdyż:

nie jest uprawniony do wypłaty zasiłków swoim ubezpieczonym lub
posiadając uprawnienia do wypłaty zasiłków dla swoich ubezpieczonych zdecydował, że nie wypłaci zasiłku macierzyńskiego należnego pracownicy za pierwszy dzień urlopu macierzyńskiego, będącego jednocześnie ostatnim dniem zatrudnienia.

Z założenia płatnik składek uprawniony do wypłaty zasiłków (zgłaszający do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych) wypłaca te świadczenia swoim ubezpieczonym za okres pozostawania w ubezpieczeniu, a więc np. do ostatniego dnia zatrudnienia. Natomiast za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego płatność zasiłków przejmuje ZUS. Tak wynika z art. 61 ust. 1 pkt 1 i pkt 2 lit. d) ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1133), zwanej ustawą zasiłkową.

Przy czym sam organ rentowy w swoim komentarzu do ustawy zasiłkowej, dostępnym na stronie internetowej www.zus.pl, przewiduje pewne odstępstwo od tej reguły. Otóż w przypadku, gdy z pracownicą umowa o pracę została przedłużona do dnia porodu, na podstawie art. 177 § 3 Kodeksu pracy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1320), a płatnik składek byłby zobowiązany do wypłaty zasiłku macierzyńskiego tylko za jeden dzień, wypłaty zasiłku macierzyńskiego za cały okres może dokonać oddział ZUS. W tym celu jednak wymagane jest wyraźne zaznaczenie (np. w "Uwagach" na Z-3), że pracodawca nie wypłacił i nie zamierza wypłacić zasiłku macierzyńskiego za ten dzień.

Gdyby jednak pracodawca był uprawniony do wypłaty zasiłków i wypłacił pracownicy zasiłek macierzyński za ten jeden dzień urlopu macierzyńskiego, będący dla niej ostatnim dniem zatrudnienia, osoba wypełniająca Z-3 powinna wskazać m.in., iż:

pracownica występuje o zasiłek macierzyński za okres rozpoczynający się następnego dnia, tj. od 26 lipca 2021 r.,
pracodawca wypłacił pracownicy zasiłek macierzyński za dzień 25 lipca 2021 r.

(patrz przykładowo wypełnione fragmenty druku Z-3).

2) Czy pracownica będzie miała również prawo do zasiłku za okres urlopu rodzicielskiego?

TAK, o ile wystąpi ze stosownym wnioskiem o to świadczenie.

Dla celów uzyskania uprawnień do zasiłku macierzyńskiego wystarczy, że kobieta urodzi dziecko w okresie ubezpieczenia chorobowego, choćby nawet w ostatnim dniu tego ubezpieczenia. Stanowi o tym art. 29a ust. 1 pkt 1 ustawy zasiłkowej, która jednocześnie w art. 29 ust. 1 gwarantuje jej wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego.

Przy czym, o ile urlop macierzyński/zasiłek za okres tego urlopu przysługuje ubezpieczonej obligatoryjnie z mocy prawa, to o urlop rodzicielski/zasiłek macierzyński za okres tego urlopu musi ona wystąpić ze stosownym wnioskiem do pracodawcy/płatnika składek lub (np. za okres po ustaniu ubezpieczenia) do ZUS.

Kalkulator urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego dostępny jest w serwisie kalkulatory.gofin.pl.