Zgłoszenie wniosku o zasiłek macierzyński z tytułu działalności gospodarczej

Prowadzę działalność gospodarczą i z tego tytułu podlegam ubezpieczeniom społecznym (w tym chorobowemu) i ubezpieczeniu zdrowotnemu. Lekarz wyznaczył mi przewidywany termin porodu na początek lutego 2013 r. Jakie dokumenty i w jakim terminie należy złożyć w ZUS aby otrzymać zasiłek macierzyński?

Dowodem do przyznania i wypłaty zasiłku macierzyńskiego osobie ubezpieczonej jest odpowiednio:

zaświadczenie lekarskie stwierdzające przewidywaną datę porodu - za okres przed porodem (jeśli ubezpieczona skorzysta z tej możliwości),
skrócony odpis aktu urodzenia dziecka, z którego ZUS wykona kserokopię - za okres po porodzie.

Osoby podlegające ubezpieczeniu chorobowemu jako prowadzące pozarolniczą działalność przedkładają ponadto zaświadczenie płatnika składek wystawione na druku ZUS Z-3b. Przepisy ustawy zasiłkowej nie określają terminu, do którego dokumenty te powinny zostać złożone. Dlatego też wniosek o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający wymiarowi podstawowego urlopu macierzyńskiego może być złożony w terminie wybranym przez osobę ubezpieczoną. Należy mieć przy tym na uwadze, że prawo do zasiłku macierzyńskiego przedawnia się po upływie 6 miesięcy od ostatniego dnia okresu, za który zasiłek przysługuje. Tym samym zbyt długa zwłoka może spowodować odmowę wypłaty zasiłku przez ZUS z powodu jego przedawnienia.

Przykład

Ubezpieczona prowadząca pozarolniczą działalność urodziła dziecko w dniu 17 lipca 2012 r. Okres 20 tygodni odpowiadających okresowi podstawowego urlopu macierzyńskiego (a zarazem wypłaty zasiłku macierzyńskiego) upłynął 3 grudnia 2012 r.

W celu wypłaty zasiłku macierzyńskiego ubezpieczona musi złożyć wniosek w ZUS najpóźniej do 3 czerwca 2013 r. Po tym terminie prawo do zasiłku ulegnie przedawnieniu.

Jeżeli jednak niezgłoszenie wniosku o wypłatę zasiłku nastąpi z przyczyn niezależnych od osoby zainteresowanej, termin ten liczy się od dnia, w którym ustała przeszkoda uniemożliwiająca złożenie wniosku. Tak wynika z art. 67 ustawy zasiłkowej. Dla osoby ubezpieczonej korzystne jest złożenie wniosku w jak najkrótszym terminie od dnia porodu, bowiem wpłynie to na bieżącą wypłatę zasiłku macierzyńskiego.

Inaczej jest jednak jeśli chodzi o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi dodatkowego urlopu macierzyńskiego. O wypłatę tego zasiłku ubezpieczona musi wystąpić do ZUS przed rozpoczęciem korzystania z dodatkowego okresu wypłaty zasiłku macierzyńskiego, wskazując okres korzystania z tego zasiłku (w wymiarze tygodnia lub jego wielokrotności). Wniosek o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za dodatkowy okres urlopu złożony po zakończeniu pobierania zasiłku macierzyńskiego za podstawowy okres urlopu nie stanowi podstawy do przedłużenia jego wypłaty (por. ust. 123 komentarza ZUS do ustawy zasiłkowej).

Przykład

Ubezpieczona prowadząca pozarolniczą działalność otrzymuje z ZUS zasiłek macierzyński, którego okres płatności zakończy się 19 lutego 2013 r. Jeśli nie później niż do 19 lutego 2013 r. złoży wniosek o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi dodatkowego urlopu macierzyńskiego, to ZUS dokona wypłaty tego zasiłku. Złożenie wniosku w dniu 20 lutego 2013 r. (lub później) będzie podstawą do odmowy wypłaty zasiłku.