Podstawa zasiłku macierzyńskiego nie zawsze taka sama jak do naliczenia zasiłku chorobowego

Pracownica po kilku miesiącach przebywania na świadczeniu chorobowym urodziła dziecko, nabywając tym samym prawo do zasiłku macierzyńskiego. Oprócz wynagrodzenia zasadniczego otrzymuje ona dodatek stażowy, który:

przysługuje w okresach absencji chorobowej (wypłacany jest obok wynagrodzenia chorobowego, zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego, a także zasiłku opiekuńczego),
nie przysługuje w okresie przebywania na urlopach z tytułu macierzyństwa.

Czy do obliczenia wysokości należnego pracownicy zasiłku macierzyńskiego powinnam przyjąć podstawę wymiaru ostatnio wypłacanego zasiłku chorobowego, czy też ją przeliczyć z uwzględnieniem dodatku stażowego?

Co do zasady, podstawy wymiaru należnego pracownicy świadczenia nie powinno się ustalać na nowo, jeżeli między okresami pobierania zasiłków zarówno tego samego, jak i innego rodzaju nie było przerwy albo była ona krótsza niż 3 miesiące kalendarzowe.

Tak wynika z art. 43 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2014 r. poz. 159), zwanej ustawą zasiłkową, który jednocześnie w art. 41 określa, jakich składników wynagrodzenia nie należy brać pod uwagę przy ustalaniu podstawy wymiaru świadczenia, choćby nawet były od nich opłacone składki na ubezpieczenie chorobowe. W świetle powołanego przepisu przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego nie uwzględnia się składników wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo w okresie pobierania tego zasiłku zgodnie z postanowieniami układów zbiorowych pracy lub przepisami o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego zasiłku. Zasada ta za sprawą art. 47 ustawy zasiłkowej ma odpowiednie zastosowanie do pozostałych świadczeń wypłacanych z funduszu ubezpieczeń społecznych, w tym m.in. do zasiłku macierzyńskiego.

Należne pracownikowi świadczenie, obok którego w trakcie nieobecności w pracy wypłacany jest dany składnik wynagrodzenia, nie powinno zawierać w swojej podstawie wymiaru tego właśnie składnika. Nie pozwala na to wskazany wcześniej art. 41 ust. 1 ustawy zasiłkowej. Ponadto ubezpieczony otrzymywałby go wówczas niejako dwukrotnie: raz obok świadczenia, drugi raz w samym świadczeniu.

Zdarza się, że - tak jak w przypadku opisanym w pytaniu - zgodnie z przepisami płacowymi dany składnik wynagrodzenia jest wypłacany za okres choroby, ale nie jest wypłacany za okres przebywania pracownika na urlopie z tytułu macierzyństwa. W takim przypadku, biorąc pod uwagę art. 43 ustawy zasiłkowej, podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego powinna stanowić podstawa wymiaru ostatnio wypłacanego zasiłku chorobowego, jednak po stosownym przeliczeniu. Polega ono na wliczeniu do niej składnika wynagrodzenia (tu - dodatku stażowego), który nie był uwzględniany przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego. Co istotne, brany jest pod uwagę składnik wypłacony za okres przyjęty do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, a więc odpowiednio za okres 12 lub pełnych miesięcy kalendarzowych poprzedzających powstanie niezdolności do pracy, a nie sprzed miesiąca uzyskania prawa do zasiłku macierzyńskiego.

Zainteresowana, ustalając wysokość należnego pracownicy zasiłku macierzyńskiego, powinna zatem przyjąć podstawę wymiaru zasiłku chorobowego po stosownym przeliczeniu, tj. uwzględnieniu w niej dodatku stażowego uzyskanego za te same miesiące, za które wynagrodzenie przyjęto do obliczania wcześniej pobieranych świadczeń chorobowych.

W efekcie podstawa wymiaru zasiłku macierzyńskiego będzie wyższa od podstawy wymiaru wypłacanego wcześniej wynagrodzenia chorobowego i zasiłku chorobowego.

Przykładowe wyliczenie podstawy wymiaru zasiłku chorobowego i zasiłku macierzyńskiego dla pracownicy, która stała się niezdolna do pracy w lipcu 2014 r., a dziecko urodziła w lutym 2015 r.
M-c/rok	Składniki wynagrodzenia wypłacone pracownikowi, od których zostały opłacone składki na ubezpieczenie chorobowe *		Wynagrodzenie uwzględniane przy ustalaniu podstawy wymiaru
M-c/rok	pensja zasadnicza	dodatek stażowy **	zasiłku chorobowego	zasiłku macierzyńskiego
(1)	(2)	(3)	(4) = (2)	(4) = (2) + (3)
07/2013	1.725,80 zł	172,58 zł	1.725,80 zł	1.898,38 zł
08/2013	1.725,80 zł	172,58 zł	1.725,80 zł	1.898,38 zł
09/2013	1.725,80 zł	172,58 zł	1.725,80 zł	1.898,38 zł
10/2013	1.725,80 zł	172,58 zł	1.725,80 zł	1.898,38 zł
11/2013	1.725,80 zł	172,58 zł	1.725,80 zł	1.898,38 zł
12/2013	1.725,80 zł	172,58 zł	1.725,80 zł	1.898,38 zł
1/2014	2.070,96 zł	227,80 zł	2.070,96 zł	2.298,76 zł
2/2014	2.070,96 zł	227,80 zł	2.070,96 zł	2.298,76 zł
3/2014	2.070,96 zł	227,80 zł	2.070,96 zł	2.298,76 zł
4/2014	2.070,96 zł	227,80 zł	2.070,96 zł	2.298,76 zł
5/2014	2.070,96 zł	227,80 zł	2.070,96 zł	2.298,76 zł
6/2014	2.070,96 zł	227,80 zł	2.070,96 zł	2.298,76 zł
Razem wynagrodzenie			22.780,56 zł	25.182,84 zł
Liczba uwzględnionych miesięcy			12	12
Podstawa wymiaru świadczenia			1.898,38 zł	2.098,57 zł

*	kwoty po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe oraz ubezpieczenie chorobowe, finansowanych przez pracownika
**	wypłacany obok wynagrodzenia chorobowego i zasiłku chorobowego, nie przysługuje w okresie przebywania na urlopie macierzyńskim